Sinds de Middelleeuwen was de Scheldekant ten zuiden van Antwerpen een productieve industriële omgeving tot aan het einde van de 20e eeuw oude industrietakken in verval raakten. Een hernieuwde belangstelling in de eigenzinnige omgeving leidde echter tot een algemene heropleving. Zo is de barokke Sint-Bernardusabdij al gedeeltelijk gerenoveerd en omgevormd tot cultuurcentrum met bijhorend park. Ten noorden van de abdij, tussen de Schelde en een gemeentelijk recreatiegebied, transformeert POLO Architects een voormalige brownfield tot een nieuwe wooncluster in Hemiksem.

OPVALLENDE UITKRAGINGEN

De bijzondere stedenbouwkundige context van de bredere omgeving vertaalt zich in vier overlappende zones: een semi-publiek bos, woonzones, een waterpartij en de Schelde-oever. De forse hoogteverschillen zorgen dat de site op een duidelijke en leesbare manier wordt georganiseerd. Het terrein krijgt hierdoor letterlijk en figuurlijk een interessant ‘profiel’.

De zeven loodrecht op de Schelde geplaatste bouwvolumes genieten van een bijzonder ritme in het masterplan. Een doordacht spel van verspringende bouwhoogtes en gevelvlakken vermijdt echter een gevoel van repetitie. Opvallende uitkragingen in de bouwvolumes versterken de beeldvorming naar de Schelde-oever toe, zonder dat het project zich als een monoliet geheel manifesteert.

Bijzonder is de aanwezigheid van een ‘dek’ dat in tegenstelling tot de sobere en statige volumes een royale uitstraling geeft aan het geheel. Het dek doet dienst als semi-publieke esplanade, toegangsweg tot de appartementsgebouwen en afdekking boven de open parkeerruimte. Op dekniveau worden de bouwvolumes sporadisch onderbroken, om bijkomende laterale zichten te bieden en zodat het bos langs de patio's en binnengebieden tot in de woonzone reikt.

SCHELDEBOORD- EN AKKER

De eerste woonzone is gesitueerd in het laagste gelegen deel van het plangebied aan de Scheldeboord. Drie entiteiten worden hier gestapeld: een open carport, een woonerf en de woonvolumes. Door het verhoogde maaiveld en het strategisch schakelen van de verschillende bouwvolumes krijgt elk volume een onbeperkt zicht over de Schelde of het heraangelegde bos.

De tweede woonzone bevindt zich bovenaan de site, langs de bestaande Scheldeakker. Dit terrein wordt ingericht als een woonerf met eengezinswoningen. Naast de evidente zuidoriëntatie van de tuinen biedt de positie van deze woningen ruime doorzichten richting Schelde. De woonzone rust op een groene sokkel en sluit naadloos aan met het bos.

AANGENAME FILTER

Voor de materialisatie werd de geschiedenis van de plek onderzocht; het lichte gevelwerk verwijst naar de voormalige kleiwinning. Het gebruik van natuurkleurig beton zorgt voor een terughoudende uitstraling.

De bouwzones zijn geen gesloten bouwblokken maar zijn ingepast in het bestaande landschap met haar aanwezige kwaliteiten en contrasten. Voor een goede integratie verbindt een brug de Scheldedijk met het project terwijl zich langs parkzijde een lange brug over de vijver bevindt.

De parkzone sluit aan bij de abdij en werd ontworpen als semi-publieke omgeving die dienst doet als aangename filter tussen de woonomgeving en de verkeersweg. Een waterpartij markeert de overgang tussen de parkzone en de woonzone.

fotografie: Vooruitzicht - Frame24 - Van Laere / Artitec Fotografie