Gasthuisberg – de naam zegt het zelf – is een ziekenhuis gebouwd op een heuvel. Sinds de jaren 1970 verhuisde de Leuvense universiteit haar ziekenhuis- en onderwijsfuncties één voor één van de historische binnenstad naar de stadsrand. De overwegend brutalistische volumes op Gasthuisberg klimmen, dalen en plooien mee met de hoogtelijnen van de heuvelrug. Steeds nieuwe toevoegingen doen de bijzondere topografie teniet. De heuvel is verdwenen onder een berg van gebouwen.

In 2001 won POLO Architects de wedstrijd voor het ontwerp van onderwijs- en onderzoeksfaciliteiten voor de faculteiten Farmacie en Geneeskunde. De berg opnieuw aanwezig stellen, is de cruciale geste van het ontwerp. Drie volumes, als rotsen ingegraven in de berg, dragen een lang en hoog volume dat de delen verbindt. De balk plooit niet mee met de topografie, maar staat loodrecht op de hoogtelijnen. De berg wordt opnieuw zichtbaar en voelbaar.

fotografie: Stijn Bollaert

In de zwevende balk bevinden zich de labo's en onderzoekskantoren. De circulatie bevindt zich niet in een centrale gang met aan weerszijden lokalen, maar is perifeer georganiseerd. Hierdoor ontstaat een grotere maat en is de beschikbare ruimte veel flexibeler te gebruiken. Het plan laat toe dat de opdeling tussen kantoren en labo's of tussen de faculteiten onderling in de toekomst kan verschuiven of vervagen. Een tweede voordeel van de perifere gang is het surplus aan beleving. Studenten en onderzoekers kunnen genieten van een spectaculair zicht op de berg.

De uitbreiding transformeert de organisatie van het bestaande complex. Een weinig gebruikte, donkere en afgeleefde koer tussen twee oudere gebouwarmen wordt door de ingreep het kloppende hart van de campus. In de patio en de open ruimte rond de gebouwen komt de natuurlijke topografie van Gasthuisberg bloot te liggen. Door de veelheid aan ingangen, trappen, passages en hellingen ontstaat er een levendige dynamiek van komen en gaan, ontmoeten en verblijven.