“Op zo'n problematische, gehavende plek voelen wij ons als een vis in het water.” De plek waarover het gaat, is de buurt rond de Politietoren van Renaat Braem, één van de belangrijkste naoorlogse modernisten van België. In de jaren 1960 ontwierp Braem het nieuwe Administratief Centrum van de stad Antwerpen op de plaats waar zich sinds 1841 een overdekte winkelgalerij met markthal bevond. De plannen werden echter nooit voltooid. Alleen de Politietoren werd gebouwd. Op de opengereten plek kwam later het banale winkelcentrum De Bijenkorf. Het gat dat de modernistische ingreep in het stedelijk landschap sloeg, is nooit hersteld.

Er diende zich een kans aan om op z'n minst een fragment van het bouwblok opnieuw te herstellen. De stad verkocht een verweesd perceel op de hoek van de Oudaan en de Kammenstraat aan een projectontwikkelaar.

fotografie: Filip Dujardin - Stijn Bollaert - Toon Grobet

Het ontwerp voor het appartementsgebouw met winkelruimte verzacht de schaalbreuk tussen de middeleeuwse stad en het modernistische erfgoed. De plek dicteert het ontwerp. Het gebouw zoekt aansluiting bij zijn buren. Vanuit die logica is de spiraalbeweging of 'helix' ontstaan. De gevel vertrekt aan de smalle, middeleeuwse Kammenstraat, buigt zich naar de statige herenhuizen op de Oudaan en reikt ten slotte naar de imposante Politietoren. De kroonlijst stijgt gradueel en culmineert in een spits dakvolume. Alle gevels presenteren zich als voorzijde. Het gebouw heeft geen achterkant.

De gevels zijn bekleed met loden panelen. Die weinig conventionele keuze is ingegeven door de betrachting een gebouw te maken dat zich eigenzinnig manifesteert en tegelijkertijd geabsorbeerd wordt door zijn omgeving. Lood is enerzijds een traditioneel bouwmateriaal, dat bijvoorbeeld gebruikt werd voor de dakbekleding van de nabijgelegen barokke Sint-Augustinuskerk. Anderzijds is het een uniek en bijna iconisch gevelmateriaal. Lood ziet er steeds anders uit afhankelijk van de invalshoek of van de klimatologische omstandigheden. Soms is het donker en mat, dan weer schittert het in het zonlicht.

Op de benedenverdieping bevindt zich een opdeelbare winkelruimte. Rond een kern met lift en traphal – die dankzij de grote ramen in de top van het gebouw baden in het daglicht – ontplooien zich dertien appartementen. De grillige gevels van de helix geven het grondplan van de appartementen een speelse dynamiek en een intense woonbeleving.

De stad Antwerpen bekroonde de kleine ingreep in de stad met de Monumenten- en Welstandsprijs 2004.